bitkisel hormonlar ne demek?

Bitkisel Hormonlar (Fitohormonlar)

Bitkisel hormonlar veya fitohormonlar, bitkilerde düşük konsantrasyonlarda bulunmalarına rağmen büyüme, gelişme ve çevreye adaptasyon gibi pek çok fizyolojik süreci etkileyen doğal sinyal molekülleridir. Hayvan hormonlarından farklı olarak, bitkisel hormonlar bulundukları yerde veya bitkinin diğer kısımlarına taşınarak etki gösterebilirler. Her bir hormonun birden fazla etkisi olabileceği gibi, farklı hormonlar da aynı fizyolojik süreç üzerinde etkileşime girebilirler.

Başlıca Bitkisel Hormonlar ve Etkileri:

• Oksinler: Hücre uzamasını teşvik eder, apikal dominans (tepe tomurcuğunun baskınlığı) oluşturur, kök oluşumunu uyarır ve meyve gelişiminde rol oynar.
• Sitokininler: Hücre bölünmesini (sito-kinezis) teşvik eder, yaşlanmayı geciktirir, apikal dominansı kırar ve sürgün oluşumunu uyarır.
• Gibberellinler: Gövde uzamasını teşvik eder, tohum çimlenmesini uyarır, çiçeklenmeyi teşvik edebilir ve meyve gelişiminde rol oynar.
• Absisik%20Asit: Stres koşullarına (kuraklık, tuzluluk vb.) karşı toleransı artırır, tohum dormansisini (uyku hali) teşvik eder ve stomataların kapanmasını sağlar.
• Etilen: Meyve olgunlaşmasını teşvik eder, yaprak dökümünü uyarır ve stres koşullarına karşı tepkileri düzenler.
• Brassinosteroidler: Büyümeyi teşvik eder, vasküler farklılaşmayı uyarır ve stres toleransını artırır.
• Jasmonatlar: Savunma mekanizmalarını aktive eder, yaşlanmayı teşvik eder ve bazı gelişimsel süreçlerde rol oynar.
• Salisilik%20Asit: Patojenlere karşı sistemik direnci (SAR) uyarır.
• Strigolaktonlar: Sürgün dallanmasını inhibe eder, mikorizal simbiyozu destekler ve kök mimarisini düzenler.

Bu hormonlar, bitkilerin yaşam döngüsünün her aşamasında önemli rol oynar ve bitki biyolojisinin temelini oluşturur. Bitkisel hormonların mekanizmalarının anlaşılması, tarım uygulamalarının geliştirilmesine ve bitkisel üretimin artırılmasına katkı sağlayabilir.